Bir İmalat İşletmesinde İstatistiksel Kalite Kontrol Grafiklerinin Uygulanması: SHEWART, CUSUM, EWMA

Abstract

Günümüzde işletmeler arasındaki rekabet; müşteri sayısını artırmak ve elindeki müşteriyi korumaktır. Geleneksel ekonomilerde, rekabetin az olmasından dolayı, üretilen her ürünün satıldığı bir dönemdi. Bu dönemde üretim anlayışı seri üretim yapmak ve maliyetleri düşürmekti. Günümüz ekonomisinde, işletmeler satabileceğini üreten işletmeler durumuna geçmişlerdir. Satabileceğini üreten bir işletme olmak hedefini gerçekleştirmenin en önemli yapı taşı kaliteli ürün üretmektir. Kalitenin birçok tanımı vardır. En genel haliyle kalite, müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin tahmini olarak tanımlanabilir.

Kaliteli ürün üretmenin kontrol aşaması işletmede kalite kontrolü yapmaktır. Kalite Kontrolü, “en ekonomik, en kullanışlı ve tüketiciyi her zaman memnun eden kaliteli bir ürünü geliştirmek, tasarlamak, üretmek ve bakımını yapmaktır” (Qiu, 2012:18).  Kalite kontrol grafiği ise belirli zaman aralıklarında alınan örneklemden elde edilen verilerin zaman içindeki değişimlerinin gösterildiği grafiklerdir. Süreçte zaman içinde oluşabilecek değişimlerin tespit edilmesi, sürecin kontrol altında tutulması ve önlemlerin alınması amacıyla süreç boyunca oluşabilecek anormal değişimler kalite kontrol grafikleri ile gözlemlenebilmektedir.

Bu çalışmada, sıcak dövme, talaşlı işleme, ısıl işlem yoluyla makine parçası imal eden bir firmada üretilen parçaların ısıl işlem uygulandıktan sonra elde edilen iç yapı ve yüzey sertlik değerleri değişken alınarak, hedeflenen kalite düzeyini tespit etmek amacıyla; değişken nicelikler için kontrol grafiği  SHEWART, birikimli toplam kontrol grafiği CUSUM ve üstel ağırlıklı hareketli ortalama EWMA grafik yöntemleri kullanılmıştır. Böylece İstatistiksel Kalite Kontrol Grafikleri ile, süreçte meydana gelebilecek hedef ortalamadan küçük ve büyük ölçekli kaymalar tespit edilmiştir.