Ekonomik Küreselleşme ve CO2 Emisyonu İlişkisi: Türkiye Uygulaması

Abstract

Her bir ülkenin diğer ülkelerle ekonomik, sosyal ve politik olarak bütünleşmesi şeklinde tanımlanabilen küreselleşme enerji tüketiminde değişmeye yol açabilmektedir. Ancak, enerji tüketimindeki bu değişim, küreselleşmenin, ekonomik büyümeyi finansal ve ticari açıklık yoluyla harekete geçirmesiyle gerçekleşmektedir. Ekonomik büyüme süreci, daha fazla enerji gerektirmekte ve enerji tüketimini artırmaktadır. Bu artış ise, karbondioksit (CO2) emisyonlarının atmosfere salınımını artırarak çevre üzerinde çeşitli olumsuz etkilerin (küresel ısınma, ozon tabakasının incelmesi, biyolojik çeşitliliğin kaybı, doğal kaynakların tükenmesi gibi)  ortaya çıkmasına neden olmaktadır.  Diğer taraftan küreselleşme ülkelerin yeni teknolojiler ithal etmesine,  enerji verimliliğinin artmasına ve böylece enerji tüketiminin azalmasına yol açmaktadır.

Literatürde küreselleşmenin CO2 üzerine etkisi incelenirken, yaygın olarak küreselleşme göstergesi olarak ticari açıklık değişkeni kullanılmıştır. Ancak son zamanlarda Dreher (2006) tarafından oluşturulan ve küreselleşmenin farklı boyutlarının etkilerini aynı anda test edilebilme imkânı sağlayan KOF küreselleşme endeksi de kullanılmaktadır.  Bu endeks,  ekonomik,  politik ve sosyal küreselleşme olmak üzere üç alt endeksten oluşmaktadır. Bu çalışmada küreselleşmeyi ölçebilmek amacıyla KOF ekonomik küreselleşme endeksi kullanılmıştır. Bu endeks,  ticaret ve yatırımlar ile ticaret ve sermaye üzerindeki kısıtlamaları içermektedir.

Bu çalışmanın amacı, ekonomik küreselleşme ve CO2 emisyonu arasındaki ilişkinin, 1970-2013 dönemi verileri ile Türkiye örneğinde ampirik olarak ortaya konulmasıdır. Johansen, FMOLS ve DOLS eş-bütünleşme testleri ile Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. Johansen eş-bütünleşme testi sonucuna göre çevre kirliliği, ekonomik küreselleşme ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmaktadır. FMOLS ve DOLS testlerine göre hem ekonomik küreselleşme hem de ekonomik büyüme CO2 emisyonunda bir artışa yol açmaktadır. Ayrıca çalışmada ekonomik küreselleşmeden çevre kirliliğine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu bulgusuna da ulaşılmıştır.