G-7 Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri: Heterojen Dinamik Panel Veri Bulguları

İbrahim BAKIRTAŞ, Mümin Atalay ÇETİN

Abstract


Küresel nüfusta yaşanan hızlı artışlar ülke ekonomileri için çeşitli yatırım ve iş fırsatları sunarken, çeşitli ekonomik maliyetleri de beraberinde getirmektedir. Bu ekonomik yüklerin en belirgin olanlarından biri de sağlık hizmetleri için gerçekleştirilen harcamalar da kendisini göstermektedir. Bu bağlamda, Dünya Bankası verilerine göre, küresel bazda sağlık harcamalarının GYSİH içerisindeki payı yalnızca son on beş yıllık dönemde % 2 civarında artış göstermiştir. Bu çalışmanın temel amacı endüstrileşmiş ve ekonomik gelişme sağlamış 7 büyük ülkenim (G-7 ülkeleri) sağlık harcamaları belirleyicilerini, 2000-2015 dönemi için, heterojen dinamik panel veri tekniği ile incelemektir. Araştırmanın bulguları analize dahil edilen kişi başına düşen toplam sağlık harcamaları (lnshkb), kişi başına düşen gelir (lngkb), kişi başına düşen nakit sağlık harcamaları (lnnshkb), kamu harcamalarının GSYİH içindeki payı (lnkhp), kentsel nüfus miktarı (lnkent) ve çevre kirliliğini ölçmek amacıyla vekil değişken olarak kullanılan kişi başına düşen karbon dioksit (CO2) emisyonu (lnkekb) verilirinin birinci farkları alındığında durağan olduğunu ortaya çıkarmıştır. Panel birim kök testleri ile gerçekleştirilen incelemesinden ardından panel Pedroni eş-bütünleşme analizi gerçekleştirilmiş ve değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Dinamik en küçük kareler (DOLS) analiz sonuçları ise G-7 ülkelerinde lnshkb'nin en önemli belirleyicilerinin lngkb, lnnshkb, lnkhp, lnkent olduğunu ortaya koymuştur. Tüm bu ifade edilen değişkenlerin uzun dönemde sağlık harcamalarını arttırdığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak, lnkekb ile lnshkb arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Bu bulgular G-7 ülkelerinde politika yapıcıların olası sağlık hizmetlerine ilişkin harcamaları planlarken yukarıda ifade edilen değişkenleri göz önünde bulundurmaları gerektiği sonucunu ortaya çıkarmıştır.

References


Choi, I. (2001), “Unit Root Tests for Panel Data”, Journal of International Money and Finance, 20, 249–272.

Gbesemete, K.P. & Gerdtham, U.G. (1992). Determinants of health care expenditure in Africa: A cross-sectional study. World Development, 20(2), 303-308.

Gerdtham, U.G., Sogaard, J., Andersson, F. & Jönsson, B. (1992a). An econometric analysis of health care expenditure: A cross-section study of the OECD countries. Journal of Health Economics, 11, 63-84.

Gerdtham, U.G., Søgaard, J., Jönsson, B. & Andersson, F. (1992b). A pooled cross-section analysis of the health care expenditures of the OECD countries. In: P. Zweifel & H.E. Frech (Ed.), Health Economics Worldwide. Developments in Health Economics and Public Policy (pp.287-310), Dordrecht: Springer.

Gerdtham, U.G. & Löthgren, M. (2000). On stationarity and cointegration of international health expenditure and GDP. Journal of Health Economics, 19, 461-475.

Gerdtham, U.G. & Löthgren, M. (2002). New panel results on cointegration of international health expenditure and GDP. Applied Economics, 34(13), 1679-1686.

Hitiris, T. & Posnett, J. (1992). The determinants and effects of health expenditure in developed countries. Journal of Health Economics, 11, 173-181.

Im, K.S., Pesaran, M.H. and Shin, Y. (2003) Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Economics. 115:53-74.

Kouassi, E., Akinkugbe, O., Kutlo, N.O. & Brou, J.M.B. (2018). Health expenditure and growth dynamics in the SADC region: Evidence from non-stationary panel data with cross section dependence and unobserved heterogeneity. International Journal of Health Economics and Management, 18, 47-66.

Kleiman, E. (1974). The determinants of national outlay on health. In: M. Perlman (Ed.), The Economics of Health and Medical Care (pp.66-88). London: Macmillan.

Maddala, G. and S. Wu (1999), “A Comparative Study of Unit Root Tests and a New Simple Test”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 631-652.

Moscone, F. & Tosetti, E. (2010). Health expenditure and income in the United States. Health Economics, 19, 1385-1403.

Pedroni, P. (2001). Purchasing power parity tests in cointegrated panels. The Rev. Econ. Statistics, 83(4),727-731.

Pedroni, P. (2004). Panel cointegration: Asymptotic and finite samples properties of pooled time series Tests with an application to the PPP hypothesis. Econ. Theory 20: 597-625.

Pedroni, P. (2000). Fully-Modified OLS for heterogeneous cointegration panel in nonstationary panels, Panel cointegration and dynamic panels, Advances in Econ. 15, 93-130

Wang, K.M. (2011). Health care expenditure and economic growth: Quantile panel-type analysis. Economic Modelling, 28, 1536-1549.

Xu, K. & Saksena, P. (2011). The Determinants of Health Expenditure: A Country-Level Panel Data Analysis. World Health Organization Working Paper. http://www.who.int/health_financing/documents/cov-report_e_11-deter-he/en/. Accessed 01 July 2018.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


............................................................................................................................................................................................................................

HOW DO YOU REGISTER and SUBMIT AN ARTICLE?

* Registering and Logging in

* Submitting an Article